Yatırım teşvik inşaat sözleşmesi damga vergisi

Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Yapılan Sözleşmelerde Damga Vergisi İstisnası Tutarı

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade ettiği; 9 uncu maddesinde, bu Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisinden müstesna olduğu hükme bağlanmıştır.

Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I.Akitlerle ilgili kâğıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında belli parayı ihtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin nispi damga vergisine tabi olduğu; Kanuna ekli (2) sayılı tablonun "IV.Ticari ve medeni işlerle ilgili kâğıtlar" başlıklı bölümünün 6728 sayılı Kanunun 29 uncu maddesi ile eklenen (43) numaralı fıkrasında ise, Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yer alan yatırım mallarına ilişkin olarak yatırım teşvik belgesi sahibi yatırımcılarla bu malların üreticileri ve tedarikçileri arasında düzenlenen kâğıtların, münhasıran yatırım döneminde belge kapsamındaki yatırıma yönelik gayri maddi hakların kiralanması ve satın alınmasına ilişkin düzenlenen kâğıtların, belge kapsamında sabit kıymet yatırımlarının imal ve inşasına yönelik düzenlenen sözleşmeler, taahhütnameler, teminatlar ve bu mahiyetteki kâğıtlar ile söz konusu yatırımlara yönelik danışmanlık ve teknik müşavirlik hizmetlerine ilişkin düzenlenen kâğıtların damga vergisinden istisna edildiği hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda İstisna düzenlemesinden de görüleceği üzere Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yapılan harcamalar münhasıran yatırım dönemine ilişkin belge kapsamında olması şartıyla tutar sınırlaması olmaksızın damga vergisinden istisna edilmiştir. Hal böyle iken İstanbul VDB tarafından 21.09.2018 tarih ve 97895701-155[2018/84]-E.844536 sayılı ve 10.07.2018 tarih ve 97895701-155[2018/156]-E.630780 sayılı verilen iki Özelgede belge kapsamı, belgede yer alan unsurları da içermesi gerektiği düşüncesinden hareketle belgede yer alan tutarı dikkate alarak belgede belirtilen tutar kadarının istisna olacağını ifade etmiştir. Mezkur özelgelerin ilgili kısımları aşağıdaki gibidir:

“…..sayılı Yatırım Teşvik Belgesinde belirtilen sabit yatırımlarla ilgili olarak düzenlendiğinin tevsiki kaydıyla, belgedeki bina inşaat değeri ile sınırlı olmak ve belgenin geçerlilik süresi içerisinde düzenlenmiş olmaları durumunda, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun IV/43 fıkrasına göre damga vergisinden istisna edilmesi gerekmektedir.”

“……sayılı Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yer alan bina inşaat yapımına ilişkin düzenlenmiş olması koşulu ile belgedeki bina inşaata ilişkin değerle sınırlı olmak üzere 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun IV/43 fıkrası uyarınca damga vergisi istisnası uygulanması gerekmektedir.”,

Kanaatimizce yukarı da yer verilen özelgeler  Damga Vergisi kanuna ekli (2) sayılı tablonun IV.Ticari ve medeni işlerle ilgili kâğıtlar" başlıklı bölümünün 43. Fıkrasına, madde metninde belgede yazılan tutar/harcama vb. ifadeleri olmadığı halde tutar sınırlaması getirerek aykırı hareket etmiştir. Şöyle ki;

Örneğin, Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında 10.000.000,00- TL inşa bedeli belirlenmiş bir sabit kıymet yatırımın, taşeron sözleşmesi ile 12.000.000,00- TL bedelle bir inşaat firmasına tevdi edildiğinde, yukarıda belirtilen  IV.Ticari ve medeni işlerle ilgili kâğıtlar" başlıklı bölümünün 43. fıkrasında tutar sınırlaması olmadığından, Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki mezkur kağıtlar herhangi bir tutara bağlı olmaksızın Damga Vergisinden İstisna edilmelidir. Fakat Özelgelere göre sadece belgesinde gösterilen tutar kadarlık örneğimizde 10.000.000,00-TL kısmı damga vergisinden istisna olacak kalan kısmı (2.000.000,00- TL) için ise Damga Vergisi hesaplanacaktır. Hakeza aynı kanunun yine (2) sayılı tablosunun B) Resmi dairelerden kişilere verilen kağıtlar: bölümünün ilk maddesi hükmünde “Resmi dairelerin iaşe ihtiyaçları için satın alınacak ayniyatın, bedelleri 100 Yeni Türk Lirasına (100 Yeni Türk Lirası dahil) kadar olanlarının, ayniyat tesellüm makbuzları.” İstisnaya konu edilmiş;  Damga Vergisinden sadece bedelleri 100,00- TL tutarına kadar olan makbuzların istisna olduğu belirtilerek tutar sınırlamasına gidilmiştir. İlgili maddeden anlaşılacağı üzere kanun koyucu bizzat tutar sınırlamasını maddeye ekleyip belirtmiştir. Dolayısıyla Özelgeler de belirtilen tutar sınırlaması kanun metnine, lafzına ve ruhuna aykırıdır. Kanun koyucu tutar/harcama sınırı getirmek istediğinde ilgili maddelerde açıkça belirtmektedir. İlgili maddede tutar sınırlaması olmadığı halde; Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki kağıtların Vergi İdaresince tutar/harcama sınırına konu edilmesi hatalıdır. Şayet Kanun koyucu istisna tutarına herhangi bir sınırlama getirmek isteseydi ilgili maddeye tıpkı “ayniyat tesellüm makbuzları”nda olduğu gibi tutar/harcama sınırı getirirdi.

Sonuç olarak kanuna aykırı yorum ve düzenlemeler mükelleflerle, Vergi İdarelerini karşı karşıya getirerek ihtilafları artıracaktır. Uygulama da uzun yıllara yayılan yatırımların belgesinde yazan tutarları aşması sıkça karşılaşılan bir durumdur. Cezalı tarhiyatla karşılaşmak istemeyen mükelleflerin Belgelerini revize ettirerek sözleşmelerini düzenlemesi en sağlıklı çözüm olacaktır.