YATIRIM TEŞVİK ENDEKSLEME-1

endeksleme dayanağı KVK Genel Tebliği (Seri No:1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair 11 Seri Nolu Tebliğin 21.maddesidir.

Firmalar, Kurumlar Vergisi İçin Endeksleme İle Yatırım Teşvikten Maksimum Nasıl Yararlanabilir

Yatırım teşvik belgesi alarak yeni yatırım yapan halı, iplik, kumaş, bitkisel yağ, mobilya, imalatı yapan firmalarca yoğun olarak sorulan bir soru da;

 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesine göre yapılacak yeniden değerleme işlemi; teşvik belgesinin içeriğindeki yatırımın, tamamlanarak devreye alınması, üretime başlanması suretiyle aktifleştirildiği dönemde mi, yoksa teşvik belgesinin tamamlama vizesinin yapıldığı dönemde mi yapılır?

Şeklindedir. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesinin ikinci fıkrasında, “…Yatırımın tamamlanması şartıyla, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle yararlanılan kısım hariç olmak üzere kalan yatırıma katkı tutarı, yatırımın tamamlandığı hesap dönemini izleyen yıllarda Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre bu yıllar için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınır.” hükmü yer almaktadır.

Buna göre, mükellefin yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlarının tamamlanarak tamamlama vizesi yapılması için Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına müracaat edildiği dönemi izleyen hesap döneminden itibaren, indirimli kurumlar vergisi uygulaması nedeniyle yararlanılan kısmı hariç olmak üzere, bu yatırımla ilgili kalan yatırıma katkı tutarı dikkate alınarak endeksleme yapılması mümkün bulunmaktadır. Dolayısıyla, endeksleme konusunda 3 temel şart bulunmaktadır:

1- Tamamlama vizesi yapılması için bakanlığa müracaat edilmiş olmalıdır,

2- Bakanlığa müracaat edilen dönemi izleyen hesap döneminden itibaren endeksleme yapılmalıdır,

3- Kalan yatırıma katkı tutarına endeksleme uygulanmalıdır.
Örnek: 

1-(L) A.Ş. yatırım teşvik belgesi kapsamında 2018 hesap döneminde başladığı yatırımını 15/10/2020 tarihinde tamamlamış ve 01/11/2020 tarihinde tamamen işletmeye başlamıştır. Tamamlama vizesi için Bakanlığa 15/10/2020 tarihinde müracaat edilmiştir.

2-Mükellefin, yatırım teşvik tutarı ve yatırıma katkı tutarına ilişkin bazı bilgiler şöyledir:

Yatırım Bilgileri	Yatırım Harcamaları	Yatırıma Katkı Tutarı (YKT)(%45)	Kullanılan YKT	Kalan (Devreden) YKT
2018 Harcama Tutarı	1.000.000	450.000	150.000	300.000
2019 Harcama Tutarı	5.000.000	2.250.000	1.550.000	700.000
2020 Harcama Tutarı	4.000.000	1.800.000	800.000	1.000.000
TOPLAM	10.000.000	4.500.000	2.500.000	2.000.000

2020 Yeniden Değerleme Oranı %9,11 olduğuna göre 2021 birinci geçici vergi döneminde;

Endekslenmiş Yatırım Katkı Tutarı = 2.000.000 X (1+0,0911) =  2.182.200.-TL olarak hesaplanır.

Kaynakça:

Tarihi ve Numara	Yasal Dayanak
21.08.2020-17991	Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Özelgesi
	Kurumlar Vergisi Genel Tebliği-32..2.11.Bölümü

17.12.2020

Yatırım indiriminde ve yatırıma katkı tutarında endeksleme

YATIRIM İNDİRİMİNDE ENDEKSLEME

Bilindiği üzere Yatırım İndirimi uygulaması 01.01.2006 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.

Devreden yatırım indirimi hakları için uygulama devam etmekte olup, endekslenmesinde kullanılacak oranlar 2016 yılı dördüncü geçici vergi dönemi için şu şekildedir;

24.04.2003 TARİHİNDEN ÖNCEKİ TEŞVİK BELGELERİNDE ENDEKSLEME

24.04.2003 tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen teşvik belgelerine konu yatırımlarla ilgili olarak yapılan harcamalar (teşvik belgelerine bu tarihten sonra ilave edilen iktisadi kıymetler için yapılan harcamalar hariç) harcamanın yapıldığı yıla ilişkin vergi matrahından kazancın yetersiz olması nedeniyle indirilemezse, bu tutar izleyen yıllarda Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre bu yıllar için belirlenen “Yeniden Değerleme Oranı”nda arttırılarak dikkate alınacak olup, 2016 yılı için yeniden değerleme oranı % 3,83’tür. (474 Seri Nolu VUK Genel Tebliği)

24.04.2003 TARİHİNDEN SONRAKİ TEŞVİK BELGELERİNDE VE BELGESİZ YATIRIMLARDA ENDEKSLEME

24.04.2003 tarihinden sonraki rejime göre yatırım harcamalarının yapıldığı yıldaki vergi matrahının tespitinde kazancın yetersiz olması nedeniyle indirilemeyen istisna tutarı DİE(TÜİK) Toptan Eşya (ÜFE) Fiyatları Genel Endeksinde meydana gelen artış oranında artırılarak dikkate alınacak olup, 2016 yılına ait endeks artış oranı % 9,94’tür. 

YATIRIMA KATKI TUTARINDA ENDEKSLEME

Yeni bir uygulama olarak; 6745 sayılı Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 66 ncı maddesiyle 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesinin ikinci fıkrasına, birinci cümlesinden sonra gelmek üzere; “Yatırımın tamamlanması şartıyla, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle yararlanılan kısmı hariç olmak üzere kalan yatırıma katkı tutarı, yatırımın tamamlandığı hesap dönemini izleyen yıllarda Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre bu yıllar için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınır.” hükmü eklenmiştir.

Buna göre, ilgili teşvik belgesi kapsamındaki toplam yatırıma katkı tutarının yatırımın tamamlandığı hesap döneminin sonuna kadar yararlanılamayan kısmı (yatırımın tamamlandığı hesap döneminin sonuna kadar gerek diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara ve gerekse yatırımın tamamen veya kısmen işletilmesinden elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanması suretiyle yararlanılan kısmından sonra kalan yatırıma katkı tutarı), yatırımın tamamlandığı hesap dönemini izleyen yıllarda Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre bu yıllar için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınacaktır.

Yatırıma katkı tutarında endeksleme uygulaması KVK Genel Tebliği (Seri No:1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair 11 Seri Nolu Tebliğin 21.maddesinde yer alan  açıklama ve verilen uygulama örneğine göre ilk defa 2017 yılının Kurumlar Vergisi Beyannamesi verilirken 2018 yılında yapılabilecektir.

Tebliğdeki örnek aynen aşağıdaki gibidir;

Örnek: (L) A.Ş. yatırım teşvik belgesi kapsamında 2013 hesap döneminde başladığı yatırımını 15/10/2015 tarihinde tamamlamış ve 1/11/2015 tarihinde tamamen işletmeye başlamıştır. (L) A.Ş.’nin yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımının yatırıma katkı oranı %50 ve vergi indirim oranı %80 olup toplam yatırıma katkı tutarı 3.000.000.- TL’dir.

(L) A.Ş. toplam yatırıma katkı tutarının 800.000.- TL’lik kısmını 2013 ve 2014 hesap dönemlerinde diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına indirimli kurumlar vergisi uygulamak suretiyle kullanmıştır. Yatırımın tamamlandığı 2015 hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde, diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına indirimli kurumlar vergisi uygulamak suretiyle 450.000.- TL, bu yatırımından elde ettiği kazancına indirimli kurumlar vergisi uygulamak suretiyle de 250.000.- TL olmak üzere yatırıma katkı tutarının toplam 700.000.- TL’lik kısmından yararlanmıştır. 2016 hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde, bu yatırımından elde ettiği kazancına indirimli kurumlar vergisi uygulamak suretiyle yatırıma katkı tutarının 300.000.- TL’lik kısmından faydalanmıştır. Buna göre, (L) A.Ş. bu yatırımına ilişkin toplam yatırıma katkı tutarının kalan [3.000.000.- TL – (800.000.- TL + 700.000.- TL + 300.000.- TL)=] 1.200.000.- TL’lik kısmını, 2017 yılı için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırarak kullanabilecektir. 2017 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranının %5 olması halinde, (L) A.Ş.’nin yeniden değerleme sonrasında yararlanabileceği yatırıma katkı tutarı [1.200.000.- TL x (1 + 0,05)=] 1.260.000.- TL olacaktır. (L) A.Ş.’nin 2017 hesap döneminde bu yatırımından elde ettiği kazancının 2.500.000.- TL olması halinde yararlanılacak yatırıma katkı tutarı [(2.500.000.- TL x %20) – (2.500.000.TL x %4)] 400.000.- TL ve bu durumda 2018 hesap dönemine devreden yatırıma katkı tutarı da (1.260.000.- TL – 400.000.- TL=) 860.000.- TL olacaktır. (L) A.Ş. bu tutarı, 2018 yılı için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırarak kullanabilecektir.”

Halbuki 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesinin ikinci fıkrasına birinci cümlesinden sonra gelmek üzere eklenen kanun hükmüne göre; yatırımın tamamlanması şartıyla, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle yararlanılan kısmı hariç olmak üzere kalan yatırıma katkı tutarı, yatırımın tamamlandığı hesap dönemini izleyen yıllarda Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre bu yıllar için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınmak durumundadır.

Yukarıda verilen örnekte yatırım 2015 yılında tamamlanmış olup, yatırımın tamamlandığı hesap dönemini izleyen ilk yıl 2016 olmaktadır.

Bu nedenle 2016 yılı için 2017 yılı Nisan ayında verilecek Kurumlar Vergisi Beyannamesinde; örnekteki verilere göre yatırıma katkı tutarı  için endeksleme yapılması gereken ilk yılın 2016 yılı olması ve yeniden değerleme oranı olan % 3,83 oranının dikkate alınarak [3.000.000-(800.000+700.000)=] 1.500.000.TL’nın endekslemeye tabi tutulmasının doğru olacağını düşünmekteyiz. İzleyen yıllarda da dikkate alınacak yatırıma katkı tutarı buna göre değişecektir.

Bu nedenle 2016 yılı Kurumlar Vergisi Beyannamesi verilirken yatırıma katkı tutarlarını endeksleyerek verecek mükelleflerin öncelikle mali idareden özelge talebinde bulunmasını, olumsuz yanıt alanların beyannamelerini ihtirazi kayıtla vermelerini tavsiye ederiz.

Ayrıca, dikkat edilmesi gereken bir husus da 2017 yılı geçici vergi dönemlerinde yatırıma katkı tutarları için endeksleme yapılıp yapılmayacağı sorunudur. Tebliğde verilen örnekte buna ilişkin bir açıklama bulunmadığından, mali idareden özelge talebinde bulunurken bu konuyu da sormalarında fayda bulunmaktadır. 05.01.2017

KADİR KARAKAŞ

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR

ALTERNATİF BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş.