Hizmetlerimiz

Aralık ayı mükellefler için defter tasdik ettirme dönemidir. Mükelleflerin iş hacmi belli bir büyüklüğü aşmışsa ya da şirket olarak ticari faaliyette bulunuyorlarsa 1. sınıf tüccar sayılıp, yevmiye, kebir, envanter defteri tutmak zorundadırlar. Bu zorunluluk hem VUK'nunda hem de ticaret kanununda düzenlemiştir.

Tasdik döneminde bulunduğumuz bu günlerde bize gelen sorulardan birçok meslek mensubunun müşterilerine kebir defterini tasdik ettirip ettirmemede duraksamaya düştüklerini görüyoruz.

Ayrıca ciltli ya da sürekli form kağıtları yerine A4 kağıdına tasdik yaptırılıp yaptırılamayacağı da sorulmaktadır.

Bu konudaki yasal düzenleme ve yargı kararları belirtilerek aşağıdaki açıklamalar yapılmaya çalışmıştır.

II- Kebir Defterinin Tutulması Ve Tasdiği Konusundaki Yasal Düzenlemeler:

A-Vergi Usul Kanunda Yapılan Düzenleme:

VUK'nun 182. maddesinde blanço esasında defter tutacakların, tutması gereken defterler sayılmıştır.

Buna göre;

Yevmiye, kebir ve envanter defteri tutulacak defterler olarak sayılmıştır.

Aynı kanunun 220. maddesinde tasdik edilecek defterler sayılmıştır.

Buna göre;

Yemiye, İşletme, Çiftci işletme, İmalat, Nakliyat-Yabancı nakliyat hasılat, Serbest meslek defterleri tasdiki zorunlu defterler olarak sayılmıştır.

B- Ticaret Kanununda Yapılan Düzenleme:

Türk Ticaret kanunun 66. maddesine göre tacirlerin tutmak zorunda oldukları defterler sayılmıştır.

Buna göre;

Tacir hükmi şahıs ise yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri ve karar defteri;

Tacir hakiki şahıs ise karar defteri hariç olmak üzere birinci bentte yazılı defterleri veya işletmesinin mahiyet ve önemine göre sadece işletme defteri tutmak zorunda oldukları hükme bağlanmıştır.

Aynı kanunu 69. maddesinde, yukarıda 66. maddede sayılan defterlerin tasdik edilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Ticaret kanunun bu iki maddesi birlikte değerlendiğinde tutulması gereken tüm defterlerin tasdiki de zorunlu olduğu görülmektedir.

Ayrıca ticaret kanunun 70 ve 72. maddelerine göre, yevmiye ve envanter defterinin takip eden yılın ocak ayının sonuna kadar kapanış kaydının yapılmış olmasını gerektirmektedir.

Ticaret kanun 82. maddesi ve 69. maddesin son fıkrasına göre, tutulması gereken defterlerin kanuna uygun şekilde tasdik ettirip kullanılmamış olması halinde sahibi lehine delil teşkil etmeyeceği, Ayrıca 67. maddedeye görede adli para cezası kesileceği hükme bağlanmıştır.

III- A4 Kağıdının Tasdik Ettirilmesi:

Bilgisayardan çıktı alınmasının ve yazdırılmasının kolaylığı gibi nedenlerden dolayı bazı meslek mensublarının tasdik ettirilecek defterler yerine A4 kağıtlarını tasdik yaptırmak istediklerinden, defter yerine A4 kağıtların tasdikinin yapılıp yapılamayacağı konusunu gündeme getirmektedirler.

Bilindiği üzere defter tasdiklerine ilişkin olarak; V.U.Kanunun 183. maddesinde, yevmiye defterlerinin ciltli ve sahifeleri müteselsil sıra numaralı olacağını, ancak mükellefler diledikleri takdirde yevmiye defteri ve diğer tutulması zorunlu defterlerin müteharrik (çıkarılabilen-değiştirilebilen) yapraklı olarak kullanabilecekleri hükme bağlamıştır.

Ticaret kanunun 70. maddesinde, vergi kanunlarına göre müteharrik yapraklı yevmiye defterinin kullanılmasına müsaade olunduğu takdirde vergi kanunlarına uygun olmak şartiyle bu defterler de kullanılabileceği belirtilmiştir.

Buna göre ister VUK'a göre isterse Ticaret kanuna göre tasdik olunacak defterlerin istenmesi halinde müteharrik yaprakları tasdik ettirebileceklerdir. Bu durumda A4 kağıtlarında müteselsil sıra numarası verilerek tasdik ettirilmesi mümkün görünmektedir.

Bursa Vergi Dairesi başkanlığı'nın 09.10.2006 tarih ve B.07.1.GİB.4.16.17.02-VUK-06 sayılı muktezasında, tutulması zorunlu defter olarak A4 kağıdının tasdik ettirilerek kullanılabileceği belirtilmiştir.

Söz konusu mukteza aynen aşağıya alınmıştır.

"İlgide kayıtlı dilekçenizde; 2007 takvim yılı ve takip eden yıllarda ticari defterlerinizin (yevmiye, defterikebir ve envanter) A4 boyutunda süreksiz kağıtlara noterden tasdik ettirmek suretiyle kullanılıp kullanılamayacağı hususunda bilgi talep edildiği anlaşılmaktadır.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 183’üncü maddesinin ikinci fıkrasında; “Yevmiye defteri ciltli ve sahifeleri müteselsil sıra numaralı olur. Mükellefler diledikleri takdirde yevmiye defteri ve tutulması zorunlu diğer defterlerini müteharrik yapraklı olarak kullanabilirler.”hükmüne yer verilmiştir. Aynı Kanunun 220 nci ve müteakip maddelerinde defterlerin tasdiki ile ilgili hükümler yer almakta olup, 225 inci maddesinde ise; “Defterler aşağıdaki şekilde tasdik olunur:

a) Ciltli defterlerin tasdik esnasında sayfalarının sıra numarasıyle teselsül ettiğine bakılarak, bu sayfalar teker teker tasdik makamının resmi mühürü ile mühürlenir.

b) Müteharrik yapraklı yevmiye defteri kullanmalarına Maliye Bakanlığınca müsaade edilen müesseseler bir yıl içinde kullanacaklarını tahmin ettikleri sayıda yaprağı yukarıdaki esaslara göre tasdik ettirirler. Tasdikli yapraklar bittiği takdirde, yeni yapraklar kullanılmadan evvel tasdike arzolunur. ...”

denilmektedir.

Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı üzere; tasdik edilecek defterlerde kullanılacak kağıtların nev’i önemli olmayıp, tasdik işlemlerinin kanunda belirtilen usul ve esaslara uygun olarak yapılmış olması yeterlidir.

Buna göre; müteharrik yaprakların her sayfasının teker teker tasdik makamının resmi mühürü ile mühürlü olması, sayfaların sıra numarasıyla teselsül etmesi ve bu yaprakların sırasının bozulmaması kaydıyla 2007 yılı ve müteakip yıllara ait yasal defterlerin A4 kağıdında tutulması mümkün bulunmaktadır."

Ömer TEKİN

Yeminli Mali Müşavir

KAYNAK: www.alomaliye.com